Παναγιώτης Κονδύλης: Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί περίπτωση φθίνοντος έθνους (1992)

Ο Παναγιώτης Κονδύλης  (1943-1998) συμπεριλαμβάνεται πιθανότατα στους σημαντικότερους Έλληνες διανοητές του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα. Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το βιβλίο του “Πλανητική πολιτική μετά τον ψυχρό πόλεμο” και αναδημοσιεύθηκε τον Απρίλιο από την LiFO με ευρεία διαδικτυακή διάδοση και αναπαραγωγή. Αυτές τις ημέρες που οι  «διαπραγματεύσεις» με τους δανειστές και τους Ευρωπαίους αξιωματούχους είναι στο επίκεντρο και το μέλλον της χώρας στην ευρωζώνη φαντάζει επισφαλές, θυμήθηκα το εν λόγω κείμενο του Π. Κονδύλη και θεώρησα σκόπιμο να το αναδημοσιεύσω. Σπεύδω να προϊδεάσω τον αναγνώστη ότι ίσως θεωρήσει πολλές από τις τοποθετήσεις που ακολουθούν ιδιαιτέρως αιχμηρές και κάποιους χαρακτηρισμούς υπέρ το δέον καυστικούς (ή και ενοχλητικούς). Θα εντυπωσιασθεί όμως ο αναγνώστης του κειμένου αυτού από την ακρίβεια της ρηξικέλευθης ανάλυσης της παθογένειας της νεοελληνικής κοινωνίας και του νεοελληνικού κράτους και την σχεδόν ανατριχιαστική διορατικότητα με την οποία προοικονομούσε προ εικοσαετίας  όσα επακολούθησαν, θεωρώντας ήδη από τότε , ότι χρονικά περιθώρια δεν υπάρχουν: «στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πια περιθώρια για μισόλογα και διακριτικούς υπαινιγμούς».

                                         Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί περίπτωση φθίνοντος έθνους

Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί ακριβώς περίπτωση φθίνοντος έθνους, το οποίο εκλαμβάνει τις έμμονες μυθολογικές του ιδέες για τον εαυτό του ως ρεαλιστική αυτεπίγνωση. Δεν είναι διόλου περίεργο ότι η ψυχολογική αυτή κατάσταση συχνότατα παρουσιάζει συμπτώματα παθολογικού αυτισμού γιατί το απαραίτητο υπόβαθρο και πλαίσιο της υγιούς αυτεπίγνωσης είναι η γνώση του ευρύτερου περιβάλλοντος κόσμου, μέσα στον οποίο καλείται να δράσει ένα ατομικό ή συλλογικό υποκείμενο, αποτιμώντας κατά το δυνατόν νηφάλια τις δυνατότητες του και υποκαθιστώντας τη νοσηρά εγωκεντρική αρχή της ηδονής με τη φυσιολογικά εγωκεντρική αρχή της πραγματικότητας. Όπως οι κατώτεροι ζωικοί οργανισμοί, έτσι και οι σημερινοί Έλληνες αντιδρούν με έντονες αντανακλαστικές κινήσεις μονάχα σ’ ό,τι τους ερεθίζει άμεσα και ειδικά· οι δηλώσεις κάποιου «φιλέλληνα» στη Χαβάη ή κάποιου «μισέλληνα» στη Γροιλανδία (κι ας μη μιλήσουμε καθόλου για τα όσα παρεμφερή μαθαίνει κανείς από τις Βρυξέλλες ή την Ουάσιγκτον) ευφραίνουν ή εξάπτουν, αναλόγως, τα πνεύματα πολύ περισσότερο απ’ ό,τι τα απασχολούν τα ουσιώδη, αν και συχνά αφανή, μεγέθη της πολιτικής και της οικονομίας.

Game over?

Πληθαίνουν τις τελευταίες ημέρες οι αναλύσεις στον ελληνικό, αλλά κυρίως στον διεθνή τύπο που εμφανίζουν την Ελλάδα οδηγούμενη, ως άλλη Ιφιγένεια,  στο θυσιαστήριο για να καταστεί πολιτικά εφικτή και να προχωρήσει η προώθηση μιας ολοκληρωμένης και πιο συνεκτικής απάντησης στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους στην κατεύθυνση της εμβάθυνσης της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης, συγκροτώντας μια ένωση «των προθύμων και των ικανών», και αποβάλλοντας, εξαιρώντας, αποκόπτοντας την «ιδιάζουσα», «ανίατη» περίπτωση της  χώρας μας (σχετικές ανησυχίες και εκτιμήσεις έχουν εκφρασθεί και από τον γράφοντα σε περισσότερο ανύποπτο χρόνο).

H μοναξιά της Ιστορίας

( άλλως «η πιο γλυκιά πατρίδα είναι η καρδιά…»¹ )

      γράφει ο Νικήτας Π. Κακκαβάς*/ Καρδιολόγος

                                      e-mail:nickcardio@yahoo.gr

«Ελεύθερο κυλάει το νερό στο ποτάμι.

Προχωράει σταθερά, συγκρατημένο.

Ακοίμητοι φρουροί οι όχθες

αποτρέπουν κάθε παρέκκλιση.

Απλό δείγμα δημοκρατίας.

Ωραία δοσμένο απ’ τη φύση

Σάββας Θ. Γαβριηλίδης- Δείγμα δημοκρατίας

Ήταν ρατσιστικό ή όχι το «τιτίβισμα» της Ελληνίδας αθλήτριας που της κόστισε τον αποκλεισμό από τους Ολυμπιακούς αγώνες; Φταίνε μόνο οι ξένοι για την αυξημένη εγκληματικότητα στην Ελλάδα; Εν τέλει ο Έλληνας πάσχει από τον «φόβο του ξένου» ή ο ρατσισμός είναι «αλλοδαπή» έννοια στην «παλαιόθεν φιλόξενη» Ελλάδα; Είμαστε ή όχι ο «περιούσιος λαός» και μας απειλούν προαιώνιοι εχθροί; Και αφού εμείς μιλάμε με τέτοια ευκολία για «γυφτοσκοπιανούς»,  «Ρωσσίδες που έχουν μέσα τους την πουτανιά», «Αλβανούς που έχουν το κακό μέσα τους», «μαφιόζους Βούλγαρους» κοκ, πόθεν το δικαίωμα να διαμαρτυρόμαστε που οι Γερμανοί μας χαρακτηρίζουν «τεμπέληδες», «διεφθαρμένους», «ζητιάνους» και μας ταξινομούν στα P.I.G.S.;

Πολύς λόγος γίνεται γύρω από τα παραπάνω και πολλά άλλα ανάλογα ζητήματα τον τελευταίο καιρό. Δυστυχώς σε τούτες τις μέρες που ζούμε, ακούγονται ηχηρότερες οι ακραίες φωνές. Μεταξύ αυτών και οι φωνές  των εθνικιστών και των  - κατά δήλωση μόνο -  υπερπροοδευτικών.

Περιμένεις φυσικά, αναγνώστη μου, μετά από αυτές τις εισαγωγικές παραγράφους να διαβάσεις και την τοποθέτηση μου. Αλλά, υπομονετικέ μου αναγνώστη, θα κάνω μια ντρίπλα με δεξιοτεχνία παλαίμαχου ποδοσφαιριστή. Ήδη βλέπω να ακροβολίζονται οι κάθε λογής φανατικοί  με την σωληνοειδή αντίληψη - τοποθετήστε τους όπου θέλετε, στα αριστερά ή στα δεξιά μου - για να με λιθοβολήσουν. Δεν την πατάω ξανά, δεν θα φανερώσω ό,τι σκέφτομαι δημοσίως, καραδοκούν οι κάθε λογής «κουκουλοφόροι», ένθεν και εκείθεν.  Δηλώνω, λοιπόν,  εξαρχής ότι για τέτοια λογής ζητήματα «εν οίδα, ότι ουδέν οίδα». Αντί δοκιμιακού λόγου θα σου  διηγηθώ μια ιστορία. Και όποιος καταλάβει, κατάλαβε.

Πρόκειται για μια παλιά ιστορία, την διάβασα ή μου την διηγήθηκαν, δε θυμάμαι. Την έβγαλε σήμερα στην όχθη του μυαλού μου κάποιος αφρισμένος συνειρμός. Αλήθεια ή ψέματα, μην με ρωτάτε τέτοιες ώρες.

Σαν έπεσε ο κομμουνισμός στην Αλβανία και άνοιξαν τα σύνορα, φεύγανε λεωφορεία από τα Γιάννενα παστωμένα με Έλληνες που πήγαιναν να ψάξουν τα κόκαλα των δικών τους, αυτών που χάθηκαν στον πόλεμο του ’40. Γεροντάκια κυρίως, μανάδες και πατεράδες από κάτι παλικαράκια που χάθηκαν – στην κυριολεξία! – σε κάποιο χιονισμένο βορειοηπειρώτικο λιβάδι. Είχαν μάθει πως  παλιά οι Αλβανοί τα είχαν μαζέψει όπως-όπως, άλλα σε κουτιά από ρέγγες, άλλα σε μικρά κρασοβάρελα, άλλα σε μεταλλικά δοχεία από λαδομπογιές.  Κάποια πέταξαν στη θάλασσα, μερικά τα έθαψαν άγνωστο που και αλλά τα είχαν στοιβάξει σε παλιές σιταποθήκες, σε υπόγεια, σε στάβλους… Με λίγα δολάρια ή αν ήσουν τυχερός και έπεφτες σε καλόψυχο άνθρωπο, μπορούσες να βρεις τα λείψανα του δικού σου ανθρώπου, για να τα επιστρέψεις στην πατρίδα. Να φτιάξεις ένα τάφο της προκοπής, να ‘χεις να κλαις καθώς πρέπει τον νεκρό σου. Να βρει το παλικαράκι σου ανάπαυση μισό αιώνα μετά.

Στερεότυπα: Από την πνευματική οκνηρία στον εμπράγματο φασισμό

Οι ρίζες του φασισμού τρέφονται από τον ναρκισσισμό της ομάδας

                                           Εrich Fromm

Όταν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί μας, τόσο το χειρότερο για την... πραγματικότητα
                                                   Αγνώστου

«Ήταν κάποτε ένας Γερμανός, ένας Ιταλός και ένας Έλληνας....»


Τι κοινό έχουν ο καταιγισμός απαξιωτικών δημοσιευμάτων και δηλώσεων για τη χώρα μας, η αποδιαρθρωτική λειτουργία του κοινωνικού αυτοματισμού, τα ατυχώς φιλοπαίγμονα «τιτιβίσματα» επίδοξων ολυμπιονικών, η «νικηφόρα ειμαρμένη του DNA» ντοπαρισμένων τέως ολυμπιονικών, ο ...«Πίου» και οι ...ξανθιές; Την παγίδευση της σκέψης, της διάνοιας και του συναισθήματος στο ψυχοπνευματικό έλος των στερεοτύπων.