Yπαρκτός σουρεαλισμός

Γιατί ο Χρυσοχοϊδης δεν διάβασε το μνημόνιο;


...Γιατί αλλοιώνει τη γεύση, ρε φίλε...
                                              Αγνώστου


H ανωτέρω ρήση είναι ένα μόνο από τα χιλιάδες σαρκαστικά σχόλια, που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο και στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης την περασμένη εβδομάδα, μετά την εξωφρενική δήλωση του υπουργού ανάπτυξης (...ναι, ο κύριος Χρυσοχοϊδης παραμένει ο κατά νόμο αρμόδιος υπουργός για την ανάπτυξη στη χώρα, είναι επιφορτισμένος με την ευθύνη δημιουργίας του πλαισίου, που θα επιτρέψει στην ελληνική οικονομία να ανακάμψει και να αναπτυχθεί...). Τα περισσότερα των σχολίων που κυκλοφόρησαν αφορούσαν απαντήσεις στο υπαρξιακό ερώτημα: Γιατί δεν διάβασε το μνημόνιο ο Χρυσοχοϊδης και οι απαντήσεις ήταν στο ύφος της ανωτέρω παρατεθείσης: γιατί περίμενε να βγει σε ταινία, γιατί δεν πρόλαβε να το εκτυπώσει και να το μοιράσει η Διαμαντοπούλου και άλλα τέτοια τινά. Των δηλώσεων του υπουργού ανάπτυξης και υποψηφίου αρχηγού του μεγαλύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος είχαν προηγηθεί εξίσου (ενδεχομένως) συναρπαστικές δηλώσεις του υπουργού υγείας και, κατά πάσα βεβαιότητα, επίσης υποψηφίου αρχηγού του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος, σύμφωνα με τις οποίες, εκτοξεύετο η προειδοποίηση, ου μην και απειλή, ότι «αν κάποιος πειράξει τον Γιώργο Παπανδρέου, στη χώρα θα γίνει μακελειό».

Βεβαίως, ζούμε σε μια χώρα, όπου λίγους μήνες πριν, ο πάντα νεωτερικός τέως πρωθυπουργός της, αφού εξήγγειλε δημοψήφισμα (την πραγμάτωση δηλαδή του διαχρονικού αμεσοδημοκρατικού του οραματισμού), υποχρεώθηκε μετά τον πρωτοφανή εξευτελισμό των Καννών σε ακροβατική αναδίπλωση και ζήτησε και έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης της κυβερνήσεως του από το ελληνικό κοινοβούλιο, για να μπορέσει να υποβάλλει ...αξιοπρεπώς την παραίτηση της/του. Ακολούθησε (θα ενθυμήστε φαντάζομαι) μια εξόχου ύφους και απαράμιλλης αισθητικής διαπραγμάτευση για το πρόσωπο του νέου Πρωθυπουργού (μια εβδομάδα, που ενδεχομένως θα μείνει στην ιστορία ως «εβδομάς Πετσάλνικου»), η οποία κατέληξε στο σχηματισμό της, υπό τον κύριο Παπαδήμο, παρούσης κυβερνήσεως. Πρόκειται, όπως είναι γνωστό, για ένα σφιχτό, ευέλικτο, παραγωγικό κυβερνητικό σχήμα πενηντα-τόσων υπουργών και υφυπουργών αφοσιωμένων νυχθημερόν στην ακαταπόνητη προσπάθεια τους για τη σωτηρία της πατρίδος (τόσο, που προφανώς δεν τους μένει χρόνος για την ανάγνωση μακροσκελών κειμένων). Η επικαιρότητα όμως, και την προηγούμενη εβδομάδα, έτρεχε με ρυθμούς καταιγιστικούς. Δύο ημέρες μετά τις αρχικές του δηλώσεις, ο υπουργός ανάπτυξης επανήλθε  δριμύτερος σε παράθυρο έτερου τηλεοπτικού διαύλου: «Θέλω να λογοδοτήσω» αναφώνησε θαρραλέα,  εννοώντας (για όσους δεν το αντελήφθησαν με την πρώτη), ότι θα λογοδοτήσει...εκλεγόμενος αρχηγός του κόμματος του. Η ιδιόρρυθμη αυτή και ενδεχομένως κάπως αιρετική αντίληψη περί «λογοδοσίας», μπορεί σε πρώτη ανάγνωση να ξενίζει μερικούς εξ υμών, αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπ’όψιν, ότι δεν μπορεί να γίνει αλλιώς: άλλωστε «αρχή άνδρα δείκνυσι» έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Εκπλήξεις υπήρξαν και στον ναό της δημοκρατίας: κατά την ψήφιση του λεγομένου πολυνομοσχεδίου (ή νομοσχεδίου «σκούπα») δεν εψηφίσθη η διάταξη περί απελευθέρωσης του ωραρίου των φαρμακείων, διότι πολλοί από τους βουλευτές των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση, επέλεξαν αυτό το μείζονος σημασίας και κρισιμότητας θέμα, για να εκφράσουν τις «αντιμνημονιακές» τους ευαισθησίες και να διατρανώσουν τις προσωπικές τους «κόκκινες γραμμμές» (εκλογές έρχονται κάπου εδώ, άλλωστε), είτε καταψηφίζοντας τη ρύθμιση, είτε επιλέγοντας την υπεύθυνη στάση του... σκασιαρχείου. Αν ενδεχομένως σκέφτεσθε ότι όλα αυτά έχουν έντονη την οσμή του λαϊκισμού, είστε, νομίζω, πολύ αυστηροί με τους εκπροσώπους του έθνους. Και ποία ήτο η απάντηση του αρμοδίου υπουργού (υγείας), και... συνταγματολόγου στο επάγγελμα, στην αναπάντεχη κοινοβουλευτική ήττα; Διαβεβαίωσε ότι θα ξαναφέρει τη ρύθμιση στη βουλή προς ψήφιση, εισάγοντας (πιθανώς) τη νέα κοινοβουλευτική πρακτική που υπαγορεύει ότι: αν μια τροπολογία δεν υπερψηφίζεται θα επανέρχεται συνεχώς μέχρι οι βουλευτές να....μετανοήσουν. Τις ημέρες δε, που συνέβαιναν όλα αυτά τα διασκεδαστικά (κατά τα άλλα) γεγονότα, ο αρχηγός της πλειοψηφίας προσπαθούσε να συντονίσει αυτό το σκορποχώρι (θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί, με κάποια δόση κακοήθειας, όλη αυτή η ..ωραία ατμόσφαιρα ) από την ...Κόστα Ρίκα. («Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές», ήταν μια  ωραία ταινία του Κουστουρίτσα από το μακρινό 1985). Στην μακρινή λοιπόν Κόστα Ρίκα, οι εμβρόντητοι σύνεδροι τον άκουσαν να προτείνει, η επόμενη εκλογή του προέδρου της σοσιαλιστικής διεθνούς να γίνει από τη ...βάση .

Εν τω μεταξύ υποτίθεται ότι εξελίσσεται μια εξαιρετικά κρίσιμη (τω όντι) διπλή διαπραγμάτευση του ελληνικού κράτους: αφ’ενός με τους εκπροσώπους των ιδιωτικών τραπεζών και κεφαλαιούχων κατόχων ελληνικών ομολόγων για το λεγόμενο PSI και αφ’ετέρου με τους εκπροσώπους της τρόϊκας για τα προαπαιτούμενα (διάβαζε μέτρα) της νέας δανειακής σύμβασης. Τι διαρρέεται λοιπόν για την πορεία των διαπραγματεύσεων αυτών (χωρίς μάλιστα τίποτα να διαψεύδεται); Ότι η ελληνική πλευρά συζητά για ένα επιτόκιο 3,8-4,5%, ενώ οι ομολογιούχοι ζητούν πάνω από 4,5% ή και 5%, ότι τα νέα ομόλογα θα υπάγονται στο βρετανικό δίκαιο, ότι η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών που θα απαιτήσει έως και 30 δις ευρώ από το νέο δανειακό πακέτο (όταν η παρούσα αποτίμηση του συνόλου των μετοχών τους δεν ξεπερνά τα 4,5 δις) θα γίνει με προνομιούχες και όχι κοινές (με δικαίωμα ψήφου δηλαδή) μετοχές, όπως έγινε σχεδόν παντού στον κόσμο, όπου ενισχύθηκαν κεφαλαιακά οι τράπεζες (είναι γνωστός βέβαια ο αντίλογος ότι οι ελληνικές τράπεζες "έμπλεξαν" στη δίνη λόγω της αφερεγγυότητας του ελληνικού κράτους και δεν θα ήταν δίκαιο να υποστούν "αναγκαστική" κρατικοποίηση. Αυτό βέβαια δεν αλλάζει το γεγονός, ότι η ανακεφαλαιοποίηση τους θα γίνει με χρήματα, που δανείζεται για λογαριασμό τους ο φορολογούμενος). Από την άλλη πλευρά, οι πολίτες διαβάζουν στον τύπο, ότι οι γερμανοί και το Δ.Ν.Τ. απαιτούν τα νέα ομόλογα να έχουν επιτόκια κάτω του 3% (για να είναι εφικτή η εξυπηρέτηση του χρέους), ότι το Δ.Ν.Τ. ζητά να "κουρευθούν" και τα ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ και ενδεχομένως και των κρατών από το πρώτο πακέτο στήριξης, ενώ γερμανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι και τα νέα ομόλογα πρέπει να υπόκεινται στο ελληνικό δίκαιο (γιατί κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ανάγκη και νέου κουρέματος σύντομα). Δηλαδή οι γερμανοί και το Δ.Ν.Τ. αξιώνουν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις στο PSI για την Ελλάδα απ'ότι διεκδικεί η ελληνική κυβέρνηση;

Aν αυτό δεν είναι υπαρκτός σουρεαλισμός, δεν ξέρω πως αλλιώς να τα χαρακτηρίσω.

Δεν ανήκω σε αυτούς που αμφισβητούν τον πατριωτισμό των ελλήνων πολιτικών. Κανενός. Νομίζω, ότι αλλού είναι το κύριο πρόβλημα. Το βασικό ζήτημα για τους περισσότερους αφορά την ψυχοπνευματική τους συγκρότηση. Για να γίνω πιο σαφής θα δανειστώ λόγια που διάβασα σε ένα άλλο ιστολόγιο: "Πέρα από την πολιτική επιπολαιότητα και τη διαχειριστική ανεπάρκεια, η δήλωση Χρυσοχοϊδη φανερώνει (για πολλοστή φορά) και κάτι ακόμα: στους έλληνες πολιτικούς (οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες) δεν αρέσει να διαβάζουν, γενικά: βιβλία, ιστορία, λογοτεχνία, μνημόνια, εφημερίδες, τίποτα. Το πνευματικό τους μέγεθος, ως παιδιών του κομματικού σωλήνα ή ως υπερεκτιμημένων δημοσιολογούντων ή καθηγητών, είναι εξαιρετικά περιορισμένο". Μα καλά τώρα τι περιμένεις, θα μου πείτε, δεν ξέρεις πως γίνεται η πολιτική στην Ελλάδα; Συνεντεύξεις, σεργιάνι στα κανάλια, καφέδες, δημόσιες σχέσεις, επαφές, κοσμικές εμφανίσεις, πίτες, χοροί, συνέδρια, βόλτες στις πλατείες και τα καφενεία (παλιά), χειραψίες, κολλητιλίκια με δημοσιογράφους, "επιχειρηματίες" και πάσης φύσεως μεσάζοντες, εικόνα, φαίνεσθαι, αναγνωρισιμότητα.
 Ε, λοιπόν όχι, δεν είναι υποχρεωτικό, ούτε νομοτελειακό να είναι έτσι η πολιτική, ούτε αυτοί οι πολιτικοί. Σκεφτείτε για λίγο, ποιο ήταν το πνευματικό ανάστημα ενός Παναγιώτη Κανελλόπουλου, ενός Ευάγγελου Παπανούτσου ή ενός Αλέξανδρου Παπαναστασίου.

Το σκηνικό της μεταπολίτευσης κατά τα φαινόμενα καταρρέει. Σε δύο χρόνια (ίσως και νωρίτερα) κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, πιθανότατα δεν θα υπάρχουν πια. Τα μέλη της λεγόμενης πολιτικής τάξης προσπαθούν όπως-όπως να διασωθούν και πολλά από αυτά, μέσα στη νευρικότητα και τον πανικό τους οδηγούνται αυτοαναιρούμενοι σε τραγελαφικές πράξεις και δηλώσεις. ΄Εχουν ενδεχομένως τη συμπάθεια μας (πολύ αμφιβάλω), δεν μπορούν όμως επ' ουδενί να (ξανα)λάβουν την ψήφο μας. Η παρούσα κρίση "κατάπιε" ήδη δύο κυβερνήσεις, τα επόμενα χρόνια πιθανώς θα καταπιεί δυο-τρεις ακόμη. Η παρούσα βουλή περατώνει το βίο της, εκτιμώ ότι και η επόμενη δεν θα μακροημερεύσει. Ζυμώσεις θα γίνουν, νέα πολιτικά σχήματα θα προκύψουν, νέα κόμματα θα δημιουργηθούν, νέοι άνθρωποι θα βγουν μπροστά. Ως πολίτες έχουμε ακεραία και βαριά (ιδιαίτερα εφεξής) την ευθύνη των επιλογών μας και σε επίπεδο προσώπων. Την επόμενη φορά που θα βρεθούμε πίσω από το παραβάν (δεν μπορεί να αργήσει και πολύ) πρέπει να σκεφθούμε σοβαρά σε ποια πρόσωπα θα δώσουμε σταυρό. Για την ακρίβεια πρέπει να το έχουμε μελετήσει από πριν. Τα βιογραφικά τους, τις σπουδές τους, την επαγγελματική τους πορεία, τα γραπτά τους, τη συγκρότηση τους, την πνευματική τους αρματωσιά. Αν, ας πούμε, ξεκινήσει κανείς αποκλείοντας όσους βλέπει συχνά να αερολογούν στα τηλεοπτικά παράθυρα, βρίσκεται ,νομίζω, σε καλό δρόμο.

Αυτή την φορά, ας μην πάμε αδιάβαστοι.


Ακολουθεί το Τουμπου Ζα-Τουμπου Ζίτσου, του Γιάννη Μαρκόπουλου σε μια νευρώδη ερμηνεία του Παύλου Σιδηρόπουλου.




Υ.Γ. 1. Η πατρότητα του όρου υπαρκτός σουρεαλισμός ανήκει στον Τζίμη Πανούση, μια απολαυστική συνέντευξη του οποίου, ένα χρόνο πριν, είναι διαθέσιμη εδώ.
Υ.Γ. 2. Το σκίτσο είναι του Δημήτρη Χατζόπουλου από τα Νέα.