24 Ιαν 2012

Ηγέτες και ηγεμόνες

«Ο άνδρας κάνει τη γενιά, όχι η γενιά τον άνδρα»
                                        Ελευθέριος Βενιζέλος
«Όταν ο ικανός ηγέτης ολοκληρώσει το έργο του, ο κόσμος λέει ότι όλα έγιναν φυσιολογικά»
  Λάο Τσε (5ος αιώνας π.Χ., κινέζος φιλόσοφος)

«Το να αποκηρύσσει ένας ηγεμόνας την κολακεία είναι σαν να αποκηρύσσει ο Πάπας το αλάθητο»
                                                      Βολταίρος
                                                                                     «Η πρώτη εικόνα που δημιουργεί ένας ηγεμόνας
                                                                                    είναι αυτή των ανθρώπων που τον περιστοιχίζουν»
                                                                                                                                  Νικολό Μακιαβέλι                                                               

Ένα από τα θέματα που έχουν συζητηθεί πολύ από το ξέσπασμα της κρίσης και εντεύθεν (αλλά και παλιότερα) είναι το έλλειμμα ηγεσίας και ηγετών διαμετρήματος αναλόγου της παρούσας ιστορικής συγκυρίας. Η συζήτηση μάλιστα αυτή, δε διεξάγεται μόνο στην χώρα μας, αλλά και διεθνώς με έμφαση μάλιστα στην αδυναμία των πολιτικών ηγεσιών σε τοπικό ή και υπερεθνικό επίπεδο να χαλιναγωγήσουν την εκτός ελέγχου λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των κερδοσκοπικών funds με την αδυναμία επιβολής ενός στοιχειώδους ρυθμιστικού πλαισίου, που θα αποτρέπει (στο μέτρο του εφικτού) την εκδήλωση κρίσεων, σαν αυτή, στην οποία περιδινίζεται η διεθνής οικονομία από το 2008. Είναι μάλλον ξεκάθαρο, ότι εκτός από Ελευθέριο Βενιζέλο στην Ελλάδα, δεν θα βρει κανείς ούτε Ντε Γκώλ στη Γαλλία ή Αντενάουερ στη Γερμανία ή Ρούζβελτ στις ΗΠΑ, αλλά ούτε καν Μιτεράν ή Χέλμουτ Κολ. Ισχυρίζομαι όμως, ότι το πρόβλημα στην πατρίδα μας είναι πιο σύνθετο: δεν έχουμε μόνο έλλειμμα ηγετών, έχουμε και περίσσευμα ηγεμόνων, ίσως μάλιστα αυτός είναι ένας από τους λόγους που εξηγεί την ηγετική λειψανδρία.

Στο σημείο αυτό αξίζει να εξετάσουμε τι διαφοροποιεί τον ηγέτη από τον ηγεμόνα.

Ο ηγέτης, κατά τον Αριστοτέλη, υπηρετεί το κοινό καλό. Άρχει πείθοντας με το παράδειγμα του (αυτό που οι Αγγλοσάξονες λένε leading by example). Eίναι σοφός με την πλατωνική έννοια (ξέρει δηλαδή τι ξέρει και κυρίως, τι δεν ξέρει). Αναδεικνύεται από το έργο του, την κοινωνία και τις ιστορικές συνθήκες. Εμπνέει, ενθαρρύνει, κινητοποιεί, ξεσηκώνει, καθοδηγεί (δεν άγεται και φέρεται από δημοσκοπήσεις). Έχει συνεργάτες, όχι «περιβάλλον», και είναι εν τίνι μέτρω μοναχικός και «άφιλος». Η τακτική του μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τις συνθήκες, αλλά η στρατηγική του χαράσσεται μακροπρόθεσμα και υπηρετείται με συνέπεια.  Έχει απόψεις που μπορεί ενδεχομένως να αλλάζουν, αλλά αξίες που είναι σταθερές και εδραίες. 


Ο ηγεμόνας  (υπό την μακιαβελική έννοια) υπηρετεί τη φιλοδοξία  και το συμφέρον του καθώς και τα συμφέροντα των ανθρώπων και των ομάδων που στηρίζουν την εξουσία του. Είναι ευφυής υπό την έννοια της πανουργίας. Αναδεικνύεται κληρονομικώ δικαιώματι ή/και (πλέον) με την εύνοια και την προβολή των ΜΜΕ. Άρχει, είτε με εξυπηρετήσεις σε πρόσωπα και ομάδες με κάποια ισχύ, είτε με πειθαναγκασμό-εξαναγκασμό των υπολοίπων, είτε συνηθέστερα και με τις δύο μεθόδους. Εκφοβίζει και απειλεί, υπόσχεται και εκμαυλίζει. Μοιράζει προνόμια και τιμάρια σε εμπίστους και υμνητές. Εκφράζει τις απόψεις που εκτιμά (ή που του υποδεικνύεται από τους συμβούλους «επικοινωνίας») ότι θα έχουν τη μεγαλύτερη απήχηση και η «στρατηγική» του υπηρετεί την παραμονή του στην εξουσία και μόνον. Μοναδική του αξία: η φιλαρχία.

Το ελληνικό κρατικό μόρφωμα υπήρξε από συστάσεως του δέσμιο ενός ιδιότυπου «κοτζαμπασισμού», των τοπικών προυχόντων και προεστών που δεν αποδέχονταν την εξουσία του Καποδίστρια, κατ’αρχάς, και του οποίου η δολοφονία σφράγισε εν πολλοίς τη μοίρα του κράτους που τελικά οικοδομήθηκε. Σταδιακά η κεντρική εξουσία ισχυροποιήθηκε έναντι των τοπικών αρχόντων, αλλά η νοοτροπία των κοτζαμπάσηδων δεν ξεριζώθηκε ποτέ. Η πλειονότητα των πολιτικών αρχηγών έμαθαν να λειτουργούν περισσότερο ως φύλαρχοι-γενάρχες και λιγότερο ως ηγέτες. Οι πολιτικές οικογενειακές δυναστείες ήταν και είναι νομοτελειακό φαινόμενο σε μια κοινωνία που δεν εκπαιδεύθηκε να αναζητά ηγέτες, αλλά προστάτες. Το φαινόμενο δε της επικράτησης των ηγεμόνων έναντι των ηγετών, δεν αφορά μόνο την πολιτική (με τη στενή έννοια του όρου), αλλά σχεδόν κάθε έκφανση της κοινωνικής μας ζωής: τη δημόσια διοίκηση, το στράτευμα, το πανεπιστήμιο, την εκκλησία, τον αθλητισμό, την επιχειρηματικότητα. Το αποτέλεσμα είναι, ότι έχουμε περίσσευμα κρατισμού και έλλειμμα κράτους, περίσσευμα εκπαίδευσης και έλλειμμα παιδείας, περίσσευμα προπαγάνδας και έλλειμμα ενημέρωσης, περίσσευμα λαϊκισμού και έλλειμμα δημοκρατίας, περίσσευμα ατσιδοσύνης, επιχειρηματικής μαγκιάς και διαπλοκής και έλλειμμα εξωστρεφούς και δυναμικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας.

Το βασικό χαρακτηριστικό του ηγέτη (από όσα προαναφέρθηκαν) είναι η προσήλωση του σε ένα αξιακό σύστημα που τον υπερβαίνει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που σοβαρό έλλειμμα ηγετών υπάρχει σε όλη την Ευρώπη: η Ευρώπη δείχνει να έχει εγκαταλείψει τις βασικές της αξίες, τον ουμανισμό, τη δημοκρατία, την προσήλωση στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την κοινωνική συνοχή. Υπάρχουν και άλλες σημαντικές παράμετροι που συμβάλλουν (μηντιο-κρατία, διαπλοκή πολιτικής με επιχειρηματικά-χρηματοοικονομικά συμφέροντα κ.α.), αλλά η κύρια αιτία που δεν αναδεικνύονται ηγέτες ούτε αυτές τις κρίσιμες ιστορικές στιγμές (διαψεύδοντας τις θεωρίες περί ιστορικών νομοτελειών και αναγκαιοτήτων) είναι η απαλλοτρίωση του βασικού μας αξιακού συστήματος στο βωμό του ατομοκεντρισμού.

Όταν στοχασθούμε και επανακαθορίσουμε τις αξίες μας, ηγέτες θα προκύψουν ξανά.

Ως τότε θα μας κυβερνούν ηγεμόνες.     


Info:Παγκόσμιοι ηγέτες ή ηγεμόνες με έλλειμμα αξιών; Του Δημήτρη Μπουραντά                                                                                                    
                                                                          


Υ.Γ. 1. Η ιδέα για το συγκεκριμένο κείμενο, αλλά και μέρος της επιχειρηματολογίας του, προέκυψε από την παρακολούθηση μιας εκδήλωσης με ομιλητές τον Πέτρο Μάρκαρη, τον Δημήτρη Μπουραντά και τον Χρίστο Παπαδημητρίου.
Υ.Γ. 2. Η εικόνα είναι το έργο a Roman Emperor Claudius του Oλλανδού ζωγράφου Sir Lawrence Alma-Tadema (1836-1912)
Υ.Γ. 3. Ήταν να μην αρχίσω με τον Νιόνιο... Ο πολιτευτής (για τους ηγεμόνες)


και η Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη (για τους ηγέτες)




16 σχόλια:

  1. Δεν ξέρω αν υπάρχουν ηγέτες. Βλέπεις ο όρος χρησιμοποιείται μόνο εκ των υστέρων, μετά θάνατον, και πολλά χρόνια αργότερα από την ενεργό τους δράση. Το Βενιζέλο κλπ τους βλέπεις υπό το μαθητικό πρίσμα μιας σχεδιασμένης εκπαίδευσης. Εξάλλου, μην ξεχνάς ότι οι ηγέτες που καταγράφεις είτε καταψηφίστηκαν είτε έγειραν ισχυρή αρνητική κριτική. Ο Ρούσβελτ που φλέταρε με το φασισμό, ο Ντε Γκωλ που ευθύνεται για τη βια του '68;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δείμο, εν πρώτοις ευχαριστώ για το σχόλιο σου. Το κείμενο δομήθηκε στο αντιθετικό δίπολο ηγέτης-ηγεμόνας και όπως αντιλαμβάνεσαι ορισμένες πτυχές της σκιαγράφησης του διπόλου παρουσιάσθηκαν κάπως σχηματικά για να καταστεί πιο παραστατική η αντιδιαστολή. Υπό την έννοια αυτή αναφέρθηκαν και ορισμένα ονόματα (το λεγόμενο name dropping). Δεν ξέρω αν τα παραδείγματα μου ήταν τα πιο επιτυχή, αλλά θα μου επιτρέψεις ένα-δύο πιο συγκεκριμένα σχόλια. Ο Βενιζέλος παρέλαβε την Ελλάδα με σύνορα στο Δομοκό και την παρέδωσε με σύνορα στην Αλεξανδρούπολη, ανεξάρτητα από την όποια κριτική μπορεί να του ασκηθεί ενδεχομένως για σειρά θεμάτων. Αυτό είναι γεγονός (αυτό που στην ιατρική αποκαλούμε Ηard end-point) και δεν είναι ρομαντικό μαθητικό πρίσμα. Ο Ρούζβελτ αντιμετώπισε με επιτυχία (βοηθούντος και του πολέμου) μια οικονομική κρίση αντίστοιχη της σημερινής και έθεσε τις βάσεις μιας στρατιωτικής νίκης για τη χώρα του που την ανέδειξε ως υπερδύναμη. Αν φλέρταρε με το φασισμό δεν το γνωρίζω. Ο δε Ντε Γκωλ είχε μάλλον συνετή, για συντηρητικό πολιτικό ηγέτη και μάλιστα στρατιωτικό στο επάγγελμα, συμπεριφορά κατά τα γεγονότα του Μάη, όταν η επαναστατημένη νεολαία αμφισβητούσε τη βασική θεμελίωση του αστικού καθεστώτος. Έτσι ή αλλιώς πάντως στη συλλογική μνήμη είναι καταγεγραμμένοι ως ηγετικές φυσιογνωμίες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "η νοοτροπία των κοτζαμπάσηδων δεν ξεριζώθηκε ποτέ. Η πλειονότητα των πολιτικών αρχηγών έμαθαν να λειτουργούν περισσότερο ως φύλαρχοι-γενάρχες και λιγότερο ως ηγέτες. Οι πολιτικές οικογενειακές δυναστείες ήταν και είναι νομοτελειακό φαινόμενο σε μια κοινωνία που δεν εκπαιδεύθηκε να αναζητά ηγέτες, αλλά προστάτες":
    Περιγραφή που τσακίζει με τη λιτή ευστοχία της!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Συμφωνώ απόλυτα με τόσο με τις θεωρητικές όσο και τις πρακτικές διαπιστώσεις του άρθρου.

    Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει πράγματι έλλειμμα ηγετών και περίσσευμα ηγεμόνων σε όλες τις χώρες του πλανήτη.

    Πιστεύω όμως ότι, ακόμα και αν δεκτούμε ότι στο παρελθόν υπήρξαν πραγματικοί ηγέτες (εννοώ πέραν της αίγλης που χαρίζει ο χρόνος, ο μύθος και μερικές φορές και η τύχη), δεν πρέπει να υπολογίζουμε στα αγαθά αποτελέσματα μελλοντικών ηγετών όταν σχεδιάζουμε την κατανομή εξουσιών στο κοινωνικό και πολιτικό μας σύστημα, αλλά στα καταστρέπτικά αποτελέσματα των πιο πιθανών μελλοντικών ηγεμόνων.

    Ο Ρούσβελτ, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι σχεδόν οι πολιτικοί και διανοούμενοι(George Bernard Shaw, Ezra Pound, Bertrand Russell κλπ) της δεκαετίας του '30 θαύμαζαν το οικονομικό φασιστικό πρόγραμμα (κορπορατισμός, δηλαδή κεντρικός σχεδιασμός απο την κυβέρνηση ανά οικονομικό κλάδο, καρτέλ σε κάθε κλάδο, έλεγχος τιμών και μισθών, προστασία ιδιοκτησίας υπο τον όρο της εξυπηρέτησης του γενικού πλάνου κλπ κλπ), αλλά όχι (φανερά τουλάχιστον) το πολιτικό πρόγραμμα, που καταργούσε ουσιαστικά την κοινοβουλευτική δημοκρατία.

    πχ http://www.youtube.com/watch?v=hQvsf2MUKRQ&feature=related

    Δεν πρέπει φυσικά να ξεχνάμε ότι για αρκετά χρόνια, η αποτυχία του οικονομικού προγράμματος τόσο του χίτλερ όσο και του μουσολίνι, δεν είχε γίνει αντιληπτή απο τον υπόλοιπο κόσμο, ο οποίος βίωνε επίσης τα αποτελέσματα του Great Depression και έψαχνε απεγνωσμένα για ένα νέο οικονομικό πρότυπο.

    Αρκετοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι το καταστροφικό οικονομικό πρόγραμμα τόσο στην Γερμανία όσο και στην Ιταλία (και την Ιαπωνία) ήταν καθοριστικοί λόγοι για την επεκτατική πολιτική των χωρών αυτών.

    Η επιτυχία του Ρούσβελτ στην αντιμετώπιση του Great Depression δεν ήταν τόσο μεγάλη αν σκεφτεί κάποιος ότι το 1939, δεκα χρόνια μετά την έναρξη του Great Depression, όλοι οι οικονομικοί δείκτες (ανεργία στο 18% κλπ) ήταν στα ίδια ή χειρότερα επίπεδα του 1929. Σε αυτό συνέβαλε η πολιτική του National Industrial Recovery Act, η οποία αντέγραφε κατα γράμμα την οικονομική οργάνωση της Ιταλίας του Μουσολίνι.

    Μετά τον πόλεμο, έμεινε η ανάμνηση ενός μεγάλου και ικανού ηγέτη, που οδήγησε στην νίκη ενάντια στον φασισμό και ναζισμό. Η αμερικανική βουλή και γερουσία (με την βοήθεια του ανωτάτου δικαστηρίου) ακύρωσαν αμέσως μετά τον πόλεμο το σύνολο των μέτρων των κυβερνήσεων Ρούσβελτ και ακολούθησαν 25 χρόνια δραματικής ανάπτυξης.

    Πολλοί σύγχρονοι αναθεωρητές αμερικάνοι ιστορικοί, φτάνουν στο σημείο να κατηγορούν τον Ρούσβελτ ότι σχεδίασε την εισδοχή στον WW II με στόχο την έξοδο απο το βάλτωμα της οικονομίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Einai simantiko, para tis en merei antithetes apopsis, oti o Stamos dinei aformi gia pnevmatiki "peridinisi" pragma poe exei eklipsei stis meres mas. H alithia einai oti esto kai an oi igetes orizontai ek ton isteron (apo tis praxis tous) toulaxiston aftoi diakatexontai apo kapoies axies adiamfisvitites oi opoies exartontai en pollois apo ta end-points. Distixos omos stin xora mas (perissotero sixna!) alla kai stin Evropi exoun eklipsi giati tous arxigous (igemones) pleon tous kathorizoun ta media kai i diaploki tous me afta. Oi axies exoun katarakothei kai afto to elleimma plironei afti ti stigmi h Evropi kathos sirete piso apo tonamerikaniko tropo skepsis kai aparneitai tin cultura tis kai emeis tous sofous mas. Vlepete ta arxaia ellinika ousiastika katargithikan apo ta sxoleia mas ....telos panton toylaxiston iparxei mia foni mesa se afto ton orimagdo tou xepesmou pou prospathei na valei me tin stoxevmeni epilogi tou sta themata ena provlimatismo ousiastiko gia na min xathoume teleios . sigxaritiria stamo gia tin ipomoni sou xoris tin dikia sou paremvasi me afto to blog den tha ipirxe oute o epikodomitikos pnevmatikos antilogos kiriarxo idioma tis dimokratias...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Kαι για να σχολιάσουμε λίγο και την επικαιρότητα θα δανειστώ τα λόγια ενός φίλου:
    Πέρα από την πολιτική επιπολαιότητα και την διαχειριστική ανεπάρκεια, η δήλωση Χρυσοχοΐδη φανερώνει (για πολλοστή φορά) και κάτι ακόμα: στους έλληνες πολιτικούς (οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες) δεν αρέσει να διαβάζουν, γενικά: βιβλία, ιστορία, λογοτεχνία, μνημόνια, εφημερίδες, τίποτα. Το πνευματικό τους μέγεθος, ως παιδιών του κομματικού σωλήνα ή ως υπερεκτιμημένων δημοσιολογούντων ή καθηγητών, είναι εξαιρετικά περιορισμένο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Σταμάτη, το κατάλαβα. Απλά ήθελα να θέσω μία άλλη οπτική. Ίσως στο πρότυπα που αναφέρεις να έχεις δίκιο. Αλλά το θέμα είναι ότι ηγέτες δεν υπάρχουν ούτε υπήρχαν. Αν το θες αλλιώς, αυτό ισχύει επειδή ως ηγέτες βλέπουμε μόνο πρόσωπα του παρελθόντος, μυθοποιημένα μέσα από την ιστορία και τη φαντασιακή διάσταση που απέκτησαν στη λαϊκή αντίληψη και την εθνικιστική τους προβολή. Εκεί βλέπω το ζήτημα. Οι ηγέτες είναι κατασκευάσματα της Ιστορίας με τις κατάλληλες ιδεολογικές προεκτάσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ο αναμφισβήτητος ρόλος της εκ των υστέρων ιστορικής αφήγησης και προπαγάνδας δεν αναιρεί το γεγονός ότι υπάρχουν ηγέτες και στο πλαίσιο της εποχής τους. Ο Ε. Βενιζέλος και ο Κεμάλ, ας πούμε, λατρεύτηκαν ως ηγέτες (ενίοτε και περίπου ως θεοί) όσο ήταν ήδη εν ζωή και εν δράσει. Και το γεγονός ότι ο Βενιζέλος έγινε αντικείμενο όχι μόνο λατρείας, αλλά και μίσους (εθνικός διχασμός) δείχνει ότι οι ισχυρές προσωπικότητες ηγετών μπορούν να διεγείρουν έριδες και πάθη, που δεν θα μπορούσε να προκαλέσει π.χ. ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου ή ο Νίκος Νικολόπουλος…Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το πολιτικό-κομματικό σύστημα είναι σχεδόν…σχεδιασμένο για να παράγει φαυλότητα (ηγεμόνες και ηγεμονίσκους), και είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και ο Ε. Βενιζέλος προήλθε αρχικά εκτός του παραδοσιακού συστήματος. Στην Ευρώπη, τώρα, φαίνεται ότι σημαντικοί ηγέτες προκύπτουν, δυστυχώς, μόνον μέσα από ζοφερές περιόδους πολεμικών συρράξεων, ενώ σε καιρούς ειρήνης η ομαλή λειτουργία (και) του εκεί συστήματος καταλήγει στην αλληλοπροώθηση των μετριοτήτων μέσω της πολιτικο-οικονομικής διαπλοκής και των διαφόρων καρτέλ και λεσχών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Και ο Χίτλερ λατρεύτηκε ως ηγέτης... Βλέπεις και για τους ηγέτες υπάρχει από πίσω η σύγχρονή τους προπαγάνδα. Κι ο Ανδρέας επίσης λατρεύτηκε κι ο Καραμανλής ως ηγέτες.

    Μη παρεξηγήσεις το εξής: δέχομαι τη σημασία του προσώπου στο πλαίσιο ιστορικών επιλογών. Τα πρόσωπα κατέχουν έναν σημαντικό ρόλο στην ιστορική εξέλιξη.

    Απλά αναιρώ τη συναισθηματική σημασία του όρου "ηγέτης".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. "Χρειάζονται οι ηγέτες"?
    Το ερώτημα είναι ρητορικό κατά δύο τρόπους:
    α)Σε σχέση με το ποιός το θέτει.Ποιός ρωτάει αν χρειάζονται,ποιός τους χρειάζεται ή εξ ονόματος ποιού υπέρτατου στόχου μπορεί κανείς να αναζητήσει έναν ηγέτη.Οπως είναι φυσικό,οι απαντήσεις ποικίλουν,ανάλογα με την κοινωνική οπτική και στοχοθεσία μας.
    β)Σε σχέση με το ιστορικό γεγονός της ηγετικής παρουσίας.Ο ηγέτης εμφανίζεται στο προσκήνιο,δίχως να ρωτήσει κανέναν.Η ίδια του η εμφάνιση,είτε ενσαρκώνει μια συλλογική ανάγκη την οποία ο ίδιος καλείται να υλοποιήσει,είτε πυροδοτεί νέες κοινωνικές προοπτικές τις οποίες ως τότε η κοινωνία αγνοούσε.

    Αρα ο ηγέτης βρίσκεται και εντός και εκτός κοινωνικού σώματος.
    Δεν μπορεί να είναι μόνο εκφραστής της "λαικής βούλησης",διότι κάτι τέτοιο θα τον υποβάθμιζε σε στείρο δημαγωγό.
    Αλλά συγχρόνως,δεν μπορεί να αγνοεί και το "λαικό αίσθημα" στα εγχειρήματά του,αφού κάτι τέτοιο θα τον μετέτρεπε σε τύραννο.
    Αυτή η αναγκαιότητα αμφίσημης στάσης,γεννά τα έντονα συναισθήματα του πλήθους (λατρείας/μίσους) απέναντι στους ηγέτες.
    Δύσκολα λοιπόν διαπλάθεται η ηγετική προσωπικότητα.

    Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε την-ελέω internet-αποδόμηση των παραδοσιακών μηχανισμών μηντιακής προπαγάνδας,τον ιστορικό αναθεωρητισμό που επαναθέτει "απαγορευμένες" ερωτήσεις περί ηγετών,αλλά και την ψευδαίσθηση ατομικής υπεροχής που καλλιεργεί στον ανώνυμο χρήστη η διαδικτυακή εμπειρία,η διαμόρφωση της ηγετικής προσωπικότητας σήμερα,είναι απείρως πολυπλοκότερη διαδικασία...

    Ολα αυτά βέβαια,δεν αναιρούν το γεγονός πως,στη χώρα μας,το διευθύνον πολιτικό προσωπικό είναι ποιοτικά ανεπαρκές και η ευθύνη γι'αυτό,είναι πρωτίστως δική μας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ..."ο Ελβετός ιστορικός Γιάκομπ Μπούρκχαρτ (φωτ.) περιγράφει στο βιβλίο του «Οι Μεγάλοι της Ιστορίας» (εκδ. Ροές). «Ολες οι αισθητηριακές και νοητικές του λειτουργίες αποβλέπουν στο να συνδυάζει με φυσικό τρόπο τις ψηφίδες της εξουσίας. Οι μεγάλοι άνδρες εμπνέουν στον σκεπτόμενο παρατηρητή την ιδέα ότι υπάρχουν για να φέρουν σε πέρας όσα η αναγκαιότητα επιτάσσει. Διακατέχονται δε από αυτό που ο λαός αποκαλεί δύναμη ψυχής που εκδηλώνεται μόνον υπό αντίξοες συνθήκες. Οι τύχες κρατών και πολιτικών ρευμάτων μπορούν κάλλιστα τη δεδομένη στιγμή να κρέμονται από τις δυνατότητες ενός εξαιρετικού ανθρώπου που αντεπεξέρχεται σε έκτακτες ψυχικές επιβαρύνσεις και απαιτήσεις». Ας κρατήσουμε κάτι για μας: από τις περισσότερες γωνιές της ιταλικής ζωής ακούγονται αναστεναγμοί ανακούφισης. Να ξεκινήσουμε κι εμείς το ψάξιμο ή μάταιος ο κόπος;"...

    Από τα "Πρόσωπα" της Ρίτσας Μασούρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Σταμάτη, το ζήτημα είναι ότι η έννοια του ηγέτη είναι εντελώς ιδεαλιστική και προσελκύει την προσοχή στο πρόσωπο κι όχι στις συνθήκες που τον έκαναν να πάρει συγκεκριμένες αποφάσεις. Ως υλιστής δεν μπορώ να δεχτώ το ρόλο του ανθρώπου ως χαρισματικού, αλλά μόνο υπό το ρόλο που τον οδήγησαν οι συνθήκες. Εξάλλου, ο ρόλος του θα εκτιμηθεί αργότερα και υπό το πρίσμα νέων αναζητήσεων και ιδεολογικών προσεγγίσεων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή