24 Φεβ 2012

Όταν σκύβεις το κεφάλι

Τον συνηθίσαμε, δεν αντιπροσωπεύει τίποτα
Σαν όλα τα πράγματα που έχετε συνηθίσει
Και σας μιλώ γι’αυτόν, γιατί δεν βρίσκω τίποτα
Που να μην το συνηθίσατε
Προσκυνώ

                             Γιώργος Σεφέρης  (Αφήγηση)

Εν μέσω των κοινοβουλευτικών μαχών και απωλειών, διαγραφών και μεταγραφών, και κάθε είδους και τεχνοτροπίας πολιτικών πιρουετών, που συνόδευσαν την ψήφιση του νέου μνημονίου, «υπεύθυνων» και «ανεύθυνων» «εθνικών» στάσεων, νέων εκτεταμένων καταστροφών στο ιστορικό κέντρο της δύσμοιρης πρωτεύουσας από σταθερά ασύλληπτους «γνωστούς-αγνώστους», εν μέσω σχετικά συγκρατημένων (είναι η αλήθεια) αυτή τη φορά, πανηγυρισμών για το αποτέλεσμα ενός ακόμη «εθνοσωτήριου» Eurogroup, αλλά και λιγότερο έξαλλων αντιδράσεων από την αντιπολίτευση και με την κοινωνία παγωμένη και τρομαγμένη μπρος στην εφιαλτική ύφεση που έρχεται (ξέρουν όλοι πλέον τι τους περιμένει, γι’αυτό και δεν έχει πια Καστελλόριζα και ρητορείες για «θωρακισμένες οικονομίες»,  «απάνεμα λιμάνια» και «χαρτογραφημένα νερά»), υπάρχει μια είδηση (σημαντική, εκτιμώ), που πέρασε στα ψιλά των εφημερίδων και των δελτίων ειδήσεων: αναβάλλονται η μία μετά την άλλη και σε ορισμένες περιπτώσεις ματαιώνονται οι εκλογές στα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας για την ανάδειξη των συμβουλίων διοίκησης τους, όπως αυτές προβλέπονται από τον τελευταίο νόμο για την ανώτατη εκπαίδευση, που ψηφίσθηκε (θυμίζω) προ μηνών, από την ευρύτερη ίσως κοινοβουλευτική πλειοψηφία, που έχει ψηφίσει νόμο στην μεταπολίτευση. Ο νόμος αυτός του ελληνικού κράτους διακηρύχθηκε εξ’αρχής από κόμματα της αριστεράς, αλλά και από μερίδα της πανεπιστημιακής κοινότητας (φοιτητικές παρατάξεις, μέλη ΔΕΠ, αλλά και πρυτάνεις), ότι απλά «Δεν θα περάσει», και φαίνεται πως αυτό εντέλει γίνεται: Απλά, δεν περνάει. Από την αρχή, η αντίδραση στον νόμο αυτό εστιάσθηκε, αποκλειστικά σχεδόν, στον τρόπο εκλογής των πανεπιστημιακών συμβουλίων διοίκησης και των πρυτάνεων, λες και δεν υπάρχουν αλλά ζητήματα και προβλήματα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για να συζητήσει κανείς και να καταθέσει τις απόψεις του. Αλλά έτσι είναι πάντα τα πράγματα στη χώρα αυτή: το διακύβευμα είναι η εξουσία, και εγκαταλείπεται η ουσία. Εντάξει, θα μου πείτε, εδώ διαλύεται το σύμπαν, με αυτό το θέμα βρήκες να ασχοληθείς; Ισχυρίζομαι, ότι το θέμα αυτό είναι αφ’ενός πολύ σοβαρό, αφ’ετέρου απολύτως ενδεικτικό της συνολικής μεταπολιτευτικής κοινωνικής παθογένειας που μας οδήγησε ως εδώ, και για να γίνω ίσως λίγο πιο σαφής, θα σας αφηγηθώ μια απολύτως πραγματική (που λένε και στις ταινίες) ιστορία.

13 Φεβ 2012

Αγορά χρόνου

«Όταν πρέπει να κάνει κανείς κάτι, ο πιο κατάλληλος χρόνος είναι τώρα»
                                Francois Mitterand
«Μα ο χρόνος ο αληθινός είναι ο γιος μας ο μεγάλος και ο μικρός»
                            Διονύσης Σαββόπουλος
«Πάντα είναι ο κατάλληλος χρόνος για να κάνεις αυτό που είναι σωστό»
                                  Μartin Luther King
«Άκουσε, ο λόγος είναι των στερνών η φρόνηση
Κι ο χρόνος γλύπτης των ανθρώπων παράφορος»
                                  Οδυσσέας Ελύτης


Έβρισκα πάντα, λεκτικά άκομψη και νοηματικά αδόκιμη την έκφραση «αγοράζω χρόνο». Στην πραγματικότητα η έκφραση αυτή, που τα τελευταία χρόνια άρχισε να χρησιμοποιείται στην ελληνική καθομιλουμένη, είναι μετάφραση του αγγλικού "buy time". Στην αγγλοσαξωνική κουλτούρα και βιοφιλοσοφία τα πάντα αποτελούν δυνητικά αντικείμενο αγοραπωλησίας και υπό την έννοια αυτή, και ο χρόνος μπορεί να αγορασθεί (άλλωστε και η περίφημη φράση «ο χρόνος είναι χρήμα» στον Αμερικανό  πολιτικό και συγραφέα Benjamin Franklin αποδίδεται). Η πραγματική βέβαια έννοια της αγοράς χρόνου, είναι, ότι κάποιος, που είναι αντιμέτωπος με μια δύσκολη κατάσταση, μια αντιξοότητα ή έναν ισχυρό αντίπαλο, προσπαθεί να μεταθέσει χρονικά την ευθεία αντιμετώπιση τους, ώστε να μπορέσει να προετοιμασθεί καλύτερα ή να διαμορφώσει τις ευνοϊκότερες δυνατές γι’αυτόν συνθήκες και να αντιπαρατεθεί κατά πρόσωπο με το πρόβλημα ή τον αντίπαλο του, όταν πια οι διαμορφωθείσες ισορροπίες τον ευνοούν. Όπως συχνά συμβαίνει στον τόπο μας, όταν μεταφράζουμε έννοιες, φράσεις, πρακτικές από την εσπερία, που ενίοτε δεν είναι απόλυτα συμβατές με τη δική μας οπτική και παράδοση, είτε τις παρερμηνεύουμε, τις παρεξηγούμε και τις διαστρεβλώνουμε, είτε τις κοπιάρουμε μαϊμουδίζοντας άκριτα χωρίς να τις επεξεργασθούμε. Η νεοελληνική λοιπόν εκδοχή της αγοράς χρόνου είναι η καθυστέρηση, η αναβλητικότητα, η μετάθεση της επίλυσης των προβλημάτων από τους επόμενους και εν τέλει η άρνηση της πραγματικότητας και ο στρουθοκαμηλισμός.

5 Φεβ 2012

Σπασμένο τηλέφωνο....: Κόκκινη γραμμή μπλεγμένη

Θα θυμάστε φαντάζομαι ένα κάπως ανόητο, αλλά συχνά διασκεδαστικό παιχνιδάκι που παίζαμε παιδιά: το σπασμένο τηλέφωνο. Κάθονταν τα παιδιά συνήθως σε κύκλο και ξεκινούσε το πρώτο ψιθυρίζοντας μια λέξη στο αυτί του διπλανού του, ο οποίος με τη σειρά του την ψιθύριζε στον επόμενο. Η διαδικασία συνεχιζόταν μέχρι το τελευταίο παιδί, που έλεγε φωναχτά τη λέξη που είχε ακούσει και η οποία συνήθως διέφερε αρκετά από την αρχική έχοντας παραφθαρεί στην πορεία, συχνά με αρκετά αστείο τρόπο. Μια εξίσου ανόητη, πολιτικά ιδιοτελή, και πάντως καθόλου διασκεδαστική εκδοχή του παιχνιδιού αυτού, φαίνεται πως παίζουν οι πρωταγωνιστές της θεατρικής παράστασης «Διαπραγμάτευση με την Τρόικα», που έχει ανέβει εδώ και δύο χρόνια στην κεντρική πολιτική σκηνή, με πολυμελή και ανανεούμενο θίασο (απαρτιζόμενο από ηθοποιούς «σοβαρού» ρεπερτορίου, τραγωδούς, καρατερίστες, κωμικούς, ακροβάτες-ειδικούς στις θεαματικές κυβισθήσεις ή κωλοτούμπες κατά το κοινώς λεγόμενο) και που φθάνει αυτές τις ημέρες στην κορύφωση της.